ogólnie znany
  • wyrazy pochodne od skrótowców
    25.05.2010
    25.05.2010
    Dlaczego rzeczowniki: endek, esbek, esesman czy ubek nie mają równorzędnych wariantów: ND-ek, SB-ek, SS-man, UB-ek?
  • Abel i Corpes
    20.04.2015
    20.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy angielskie nazwisko Abel odmienia się tak samo jak imię Abel? Czy jednak stosuje się formy Abela, Abelem itd. A jak odmienia się angielskie nazwisko Corpes, w którym e jest niewymawiane nawet w mianowniku?
    Pozdrawiam i dziękuję
    Anna
  • afordancja
    19.01.2010
    19.01.2010
    Czy istnieje i jak brzmi słownikowa definicja afordancji (ang. affordance)? Jedyna, jaką znalazłem, to definicja w Wikipedii, nie znalazłem jej w słownikach języka angielskiego. Jakie są jej polskie odpowiedniki? Słowo to używane jest m.in. do opisu obiektu / hiperłącza zakończonego znakiem zachęty (np. więcej «), lub znaku graficznego, ikony, przycisku, itp. Mówi się, że jest to forma afordująca lub forma, która aforduje – czy poprawnie? Termin używany jest też w innych dziedzinach.
    — lumay
  • bebzun
    24.09.2014
    24.09.2014
    Jaka jest etymologia słowa bebzun (jako potoczne określenie na brzuch)?
  • Błędy wymowy

    4.04.2023
    4.04.2023

    Dlaczego błędy z pisaniem i nawet mówieniem „-ą” zamiast „-om” są w ostatnich latach tak częste: „daj to kolegą” zamiast „daj to kolegom”? Czy wymowa tych końcowek się uwspólniła? Może to błędy hiperpoprawności generowane przez polonistów? Nie wydaje mi się żeby to była kwestia nieuctwa, znam ludzi inteligentnych, którzy nie mają ogólnie problemu z polszczyzną, a tu się wykładają.

    Powiązane pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/ptakom-chlebom;16393.html

  • cytat w cytacie
    26.04.2012
    26.04.2012
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać, czy przytaczając w tekście słowa jakiejś osoby, czytane przez inną osobę, należy te słowa podwójnie wyróżnić, np. zapisać kursywą i dodatkowo ująć w cudzysłów.
    Pozdrawiam
    Marta Ś.
  • człowiek czy osoba?

    5.01.2008
    5.01.2008

    Szanowni Państwo!

    Osoby są policzalne, ludzie nie. „Wystawę zwiedziło około czterech tysięcy osób (czy ludzi?)” – cztery tysiące to konkretna liczba, ale około sugeruje, że nie zostali oni policzeni co do jednego. „Wystawę zwiedziło czterdzieści tysięcy osób (czy ludzi?)” – brak około sugeruje, że liczba jest dokładna, ale jej wielkość pozwala przypuszczać, że to określenie szacunkowe. Będę bardzo wdzięczna za rozstrzygnięcie.

    Magdalena

  • dobre zdrowie
    22.12.2010
    22.12.2010
    Czy sformułowanie dobre zdrowie jest poprawne?
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • facylitator
    6.07.2009
    6.07.2009
    Szanowni Facylitatorzy Poradni Językowej,
    choć tego słowa nie ma w SJP., funkcjonuje w żargonie biznesu. Tłumaczę książki, w których takich słów jest zatrzęsienie, a polskich odpowiedników nie znajduję. Musiałabym je wymyślać, co jest bardziej ryzykowne niż spolszczenie terminu (znanego fachowcom). Mam jednak wątpliwość: czy to najlepsze z możliwych rozwiązań? Bo jak przetłumaczyć rzeczonego facilitatora, jeśli niezręczne jest opisowe oddanie znaczenia?
    Grażyna Skoczylas
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego